Prevencion di cancer

Prevencion di cancer

E desaroyo di cancer

Cancer ta un malesa complica. Cancer ta tuma tempo pa desaroya su mes. Debi na esaki e ta un malesa cu hopi biaha ta afecta hende di mas edad. E bon noticia ta cu nos mes por tuma hopi medida den nos bida diario awe cu por proteha nos di haya cancer mañan.

Factornan cu ta hunga un rol

Tin hopi diferente factor cu por hunga un rol den e desaroyo di cancer:

  • Factornan genetico: Solamente entre 5 y 10 porciento di tur casonan di cancer ta debi na factornan genetico (hereditario). Cientificonan a descubri cu tin factornan genetico cu tin un relacion cu por ehempel cancer di pecho y cancer di tripa. Hendenan cu tin un factor genetico cu tin un relacion cu un tipo di cancer ta core un riesgo mas halto pa haña cancer. Pero nan tambe por reduci e riesgo aki door di biba saludabel.
  • Malesanan infeccioso: Cierto malesanan infeccioso por hisa e riesgo di haya cancer. E virus HPV (humaan papilloma) ta conoci como factor di riesgo pa haya cancer di boca di matriz. Infeccion cu e bacteria Helicobacter pylori por hisa e riesgo di haya cancer di stoma. Hepatitis B y C ta hisa e riesgo di haya cancer di higra. Vacunacion contra algun di e malesanan infeccioso nan aki ta importante pa prevencion.
  • Factornan den nos ambiente: Algun factor den nos ambiente por hisa e riesgo di haya cancer. Solo, por ehempel, por hisa e riesgo di haya cancer di cuero. Pesey ta hopi importante pa nos proteha nos mes di e rayonan fuerte di solo cu entre otro un protector solar (sunblock), un parasol, paña cu ta tapa nos curpa bon of un sombre. Tambe ta importante pa nos keda den sombra ora e rayonan di solo ta mas fuerte. Un otro ehempel di factornan den nos ambiente cu por hisa nos riesgo di haya cancer ta cierto kimiconan industrial.
  • Estilo di bida: Cientificonan ta calcula cu mas of menos un tercera parti di e casonan di e tiponan di cancer mas comun na paisnan occidental por wordo preveni door di come saludabel, move mas, y mantene un peso saludabel. Esaki ta ainda sin tene cuenta cu humamento. No huma, of stop cu humamento, ta un di e medidanan mas importante pa preveni cancer. Pues door di biba saludabel nos por reduci nos riesgo di haya cancer drasticamente.

Prevention-Logo

10 recomendacion pa preveni cancer

  1. Percura pa un peso saludabel.
  2. Move por lo menos 30 minuut tur dia.
  3. Limita comemento di cuminda cu hopi caloria, y bebemento di bebida cu hopi sucu.
  4. Come hopi berdura, fruta, producto di grano integral y legumbre, y varia den esakinan mas hopi posibel.
  5. Limita comemento di carni cora (por ehempel carni di baca of porco), y evita di come carni procesa (por ehempel ham of worst).
  6. No bebe alcohol. Si toch bo kier bebe, limita esaki na 1 glas di alcohol pa dia pa hende muhe, y 2 glas di alcohol pa dia pa hende homber.
  7. Come menos salo of cuminda procesa cu salo.
  8. No confia suplementonan (di por ehempel vitamina) pa proteha contra cancer. Saca e nutricion necesario for di bo alimentacion.

 

E siguiente dos recomendacionnan no ta pa tur hende. Pero si esaki ta e caso, ta consehabel pa sigui esakinan tambe pa proteha bo mes contra cancer.

 

  1. Duna baby lech’i pecho so durante e prome seis luna. Esaki ta bon pa salud di mama y yiu. Despues bo por cuminsa duna baby otro sorto di alimentacion likido of solido.
  2. Si bo a yega di haya cancer y e tratamento medico a caba, sigui e recomendacionnan pa prevencion di cancer. Consulta bo docter tocante esaki.

Y corda, no huma!

Ora ta trata di cancer desafortunadamente no tin garantia; un hende cu ta biba saludabel tambe por haya cancer. Pero evidencia a base di estudio cientifico ta mustra cla cu door di sigui e 10 recomendacionnan bo ta duna bo mes e chens mas grandi pa preveni cancer. Cambionan chikito den nos bida diario awe por haci un diferencia grandi y yuda nos mantene nos salud den futuro. Esaki ta conta pa hende di tur edad; nunca ta demasiado trempan of laat pa cuminsa cu un estilo di bida saludabel.

Fundacion Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Wereld Kanker Onderzoek Fonds, estableci desde 1994 na Amsterdam, Hulanda, ta sondea continuamente e relacion entre cuminda, nutricion, actividad fisico, peso y e riesgo di haya cancer. A base di analisis di miles di estudio, y den cooperacion cu expertonan di rond mundo, Wereld Kanker Onderzoek Fonds a formula e 10 recomendacionnan pa yudabo reduci e riesgo di haya cancer. Wereld Kanker Onderzoek Fonds ta colabora cu diferente otro fundacion cu ta combati cancer rond mundo, tambe cu KWF Aruba. Pa mas informacion por yama 5820412 of pasa na Koningin Wilhelmina Fonds Aruba na Spinzastraat 9 of bishita nos Facebook Koningin Wilhelmina Fonds Aruba.